Η παρούσα μελέτη ανιχνεύει αφηγηματικές τροπικότητες (εγ)γραφής του παρελθόντος ως ανταποκρίσεις σε ανησυχίες του παρόντος, με άξονα μια σειρά μυθιστορημάτων του τέλους του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα, ενώ ανασυστήνει δίκτυα λόγων της ιστορικής φαντασίας ως συνθήκη εντός της οποίας τα μυθιστορήματα αυτά παράγουν ένα ορισμένο παρελθόν ως (εθνική) ιστορία. Η ανάλυση επιμένει σε δύο σχηματοποιήσεις της ιστορικής περιοχής που νοείται ως παρελθόν του νέου ελληνισμού: το ιστοριογραφικό σχήμα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που ανακαλεί χρόνους και τόπους του νέου ελληνισμού στον ορίζοντα ενός (νεοτερικού) ευρωπαϊκού συνανήκειν, και τον χρονότοπο της οθωμανικής πόλης του ύστερου 19ου αιώνα, που διαπλέκεται με τη μετατόπιση της ιστορικής φαντασίας από τη λήθη του «οθωμανικού παρελθόντος» στην εκ νέου οικειοποίησή του. Το θεωρητικό εργαλείο της ιστορικής ποιητικής, της ανάδειξης των τρόπων με τους οποίους κατεργάζονται τα μυθιστορήματα τους συγκεκριμένους χρονότοπους, εντάσσεται σε μια μεθοδολογία που διαβάζει την αισθητική χειρονομία, τη μορφή, (και) ως κόμβο παραγωγής ιστορικού νοήματος.